یکی از جشن های کهن ایران زمین ، شب یلدا است. این جشن به مناسبت طی کردن بلند ترین شب سال و آغاز بلندی روزهای پیش رو برگزار می شود. این شب را با نام شب چلّه نیز یاد می کنند، و برگزاری جشن در این شب یکی از آیین های ایرانی محسوب می شود.
کلمه یلدا به معنای تولد (زایش) است و ریشه آن سریانی است. رومیان به این شب ناتالیس آنایکتوس یا زاد روز مهر شکست ناپذیر می گویند. که به معنای تولد خورشید میترا( مهر) است. تاریخچه این شب به دوران بسیار قدیم باز می گردد و پیشینگی دقیق آن معلوم نیست. قدمت این شب از نظر برخی باستان شناسان به هفت هزار سال قبل باز می گردد . این نظریه بر اساس استناد به برخی ظروف سفالی ، که متعلق به دوره پیش از تاریخ است، مطرح شده است. بر روی این ظروف اشکال و نقوش حیوانی مانند: اسب و بز که از شناسه های ماه های ایرانی محسوب می شوند ، دیده شده است. با اینکه این طرح ها در یافته ها و کتیبه های باستانی کمتر دیده شده است. شب یلدا به طور رسمی در زمان داریوش یکم ، در سال 500 پیش از میلاد وارد تقویم ایرانیان باستان شده است.
حتما بخوانید:
مراسم شب یلدا:
قریب به چند هزار سال است که ایرانیان شب یلدا، که آخرین شب از فصل پاییز است و جزو بلند ترین و طولانی ترین شب های سال محسوب می شود را جشن می گیرند. این جشن از سنت های باستانی ایرانی است و از گذشته تا به امروز در شب یلدا(30 آذر) برگزار می شود. آداب و رسوم این جشن در طول زمان ( از گذشته تا امروز) هیچ تغییری نکرده و انجام رسوماتی مانند : روشن کردن آتش ، قصه گویی یا قصه خوانی توسط افراد مسن خانواده، خواندن فال حافظ، خوردن تنقلاتی همچون انار، هندوانه، آجیل ، سبزی پلو با ماهی در بعضی موارد آش رشته و نوشیدن شراب سرخ هنوز پا برجاست. در شب یلدا خانواده های ایرانی دور هم جمع می شوند و شب به یاد ماندنی را در کنار هم می گذرانند.
خواندن فال حافظ و شاهنامه فردوسی در جشن شب یلدا:
شاهنامه خوانی در شب یلدا قدمت باستانی ندارد، اما از گذشته این سنت مرسوم شده بود که پس از دور هم جمع شدن افراد خانواده، بزرگ خاندان شروع به خواندن اشعار قدیمی می کرد و دیگر اعضای خانواده در سکوت به این اشعار گوش می دادند. شنیدن داستان ها و افسانه های ایرانی هیچوقت تکراری نمی شوند و یا گوش دادن به داستان هایی که تا به امروز چیزی راجع به آن ها نشنیده اید. شب یلدا بهترین فرصت برای شنیدن داستان های جذاب و افسانه های ایرانی در کنار خانواده است. داستان خوانی نیز از کارهای لذت بخشی است که توصیه می شود حتما در این شب آن را تجربه کنید. از دیگر سنت های رایج شب یلدا در میان خانواده های ایرانی گرفتن فال حافظ است. به این صورت که بزرگ خاندان برای تک تک افراد حاضر در جمع فال حافظ می گیرد و از دیدگاه حضرت حافظ نگاهی به سرنوشت آن ها می کند.
حتما بخوانید:
