خلاصه مطلب:
نقاشی چیزی فراتر از یک فعالیت ساده است و به همین جهت، پژوهشگران همیشه به دنبال تاثیر نقاشی روی کودکان هستند. نقاشی در واقع، راهی جهت انجام و ابراز بسیاری از فعالیت های مهم کودکان است: همچون انتقال ایده‌ها، ابراز احساسات، استفاده از حواس، کاوش رنگ‌ها، جستجوگری و نتایج حاصل از آن و کسب تجربه‌ی خلق آثاری دل نشین (از نظر زیبایی شناسی).
نقاشی با کودکان خردسال (پشت هر نقاشی، نکات ظریفی وجود دارد)
وقتی با موضوع نقاشی کودک روبرو میشویم، سوالات مهمی مانند زیر ذهن ما را درگیر خواهد کرد:
- آیا تنها برای پر کردن زمان کودک او را با نقاشی سرگرم میکنید؟
- آیا نقاشی کردن یک فعالیت مهم و با ارزش برای رشد کودکان است؟
- کودکان از طریق نقاشی کشیدن چه چیزهای را یاد می‌گیرند؟
- چه نوع نقاشی‌هایی برای کودکان مناسب است؟
- تاثیر نقاشی بر کودکان چگونه است؟
لازم به ذکر است که نقاشی در آموزش‌های اولیه و توجه به آن، جزیی از دورنمای ضروری آن است. بوم خالی نقاشی منتظر چیدمانی از رنگ‌های زنده و شفاف است تا کودکی آن را کشف کند.
- نقاشی با کودکان خردسال چه نکات پنهانی‌ای دارد؟
- آیا کودکان برای نقاشی کشیدن خیلی کوچک هستند؟
- (ما به عنوان مربیان و والدین) به چه چیزهایی نیاز داریم؟
در این مطلب می خواهیم به سوالات بالا پاسخ دهیم.
چرا نقاشی کودکان با ارزش است؟
پرستاران خانگی ممکن است برای پر کردن بخشی از زمان کودک، نقاشی کردن را در برنامه‌ی او قرار دهند. اما آنچه بیشتر معلمان و پژوهشگران می‌گویند این است که نقاشی چیزی فراتر از یک فعالیت ساده است و به همین جهت، همیشه به دنبال تاثیر نقاشی روی کودکان هستند. نقاشی در واقع، راهی جهت انجام و ابراز بسیاری از درونیات مهم برای کودکان است: همچون انتقال ایده‌ها، ابراز احساسات، استفاده از حواس، کاوش رنگ‌ها، فرایند جستجوگری و نتایج حاصل از آن و کسب تجربه‌ی خلق آثاری دل نشین (از نظر زیبایی شناسی).
حتما بخوانید:
آیا کودکان برای نقاشی کردن خیلی کوچک هستند؟
بیشتر معلمان پیش دبستانی ارزش زیادی برای نقاشی کشیدن با کودکان قائل هستند. البته آن‌ها باید مواردی همچون ایمنی در کار، استفاده از رنگ‌ها و مواد غیر سمی و توانایی نقاشی کشیدن بدون آسیب دیدن کودک را رعایت کنند. زیرا، حتی کودکان بسیار کوچک نیز می‌توانند انگشتان خود را در مخلوط رنگ فرو برده و آن را روی میز یا سینی پخش کنند یا در دهان خود فرو ببرند.
کودکان، ایده های زیادی را در نقاشی خود به کار می‌برند که بسیار برایشان لذت بخش است. به عنوان مثال، اگر کودکی که در حال نقاشی کردن است را مشاهده کنید، می‌بینید که این کودک بسیار علاقه مند به کاری است که دارد انجام می‌دهد. بنابراین، به صورت کلی اینگونه گفته می‌شود که ما می‌توانیم، به صورت تقریبی، افکار کودکان از طریق نقاشیشان متوجه شویم، مثلا کودک پیش خود اینگونه فکر می‌کند که: "وقتی من قلم مو را فشار می‌دهم، خطم بزرگتر می‌شود" ، یا "من دوست دارم این رنگ را هم بزنم، اما نمی‌خواهم آن را روی کاغذ بگذارم یا لمسش کنم"، یا "من قرمز را با قرمز و نارنجی بیشتری مخلوط کرده و رنگ قرمز آتشین را به دست آورده‌ام."
پس، زمانی که در حال گوش دادن و مشاهده کردن این چیزها هستیم، ممکن است شروع به درک این مسئله کنیم که کودک چگونه با جهان خود، توانایی‌ها، نیازها و علایق خود ارتباط برقرار می‌کند.
الهام بگیرید!
بزرگسالان و کودکان، به طور یکسان، می توانند از هنرمندان (معروف یا غیر معروف!)، کتاب‌ها، موزهها، طبیعت، کاتالوگ مواد، فروشگاه‌های هنری یا حتی هر چیز ساده‌ی روزمره، همچون اشیا، ایده‌ها و تجربیات الهام بگیرند. بنابراین، ایده‌ی بسیار خوبی است که به مبحث آموزش نقاشی به کودکان بها داده و به آن‌ها بیاموزیم که چگونه به طور مستقل نقاشی بکشند.
همانطور که کودکان از شما تقاضای وسایل لازم برای نقاشی کشیدن می‌کنند، محل نگهداری مواد لازم برای نقاشی، اینکه چطور کاغذ را به میز یا بوم بچسبانند، اینکه نقاشی را برای خشک شدن کجا نگه دارند و مراحل تمیز کردن محل پس از اتمام نقاشی را به کودکان آموزش دهید.
حتما بخوانید:
به کودکان از تجربیات ارزشمند خود در نقاشی بیاموزید
فرآیند آرامش بخش نقاشی کشیدن، برای بچه‌های کوچک بسیار جذاب است. و چیزی که اهمیت دارد لذت کشیدن چند باره‌ی نقاشی و استفاده از 2 قلم مو یا انگشتان خودشان است. به همین جهت، ما باید تجربیات منحصر به فردی که باعث تشویق و تقویت کودک، به نقاشی کشیدن می‌شود را به او بیاموزیم. همچنین، باید بیفزاییم که هر چه کودک بزرگتر می‌شود، بیشتر به کشیدن تصویرهای ذهنی خود روی کاغذ و نشان دادن ایده‌هایش در نقاشی خود توجه می‌کند.
ویژگی وسایل لازم برای کودک را رعایت کنید!
کودکانی که خردسال هستند، به کاغذی بزرگ برای نقاشی نیاز دارند (تا بتوانند به راحتی دستانشان را حرکت دهند) همچنین به تعدادی قلم مو با سایزهای متفاوت (قلم مویی را که بهتر می‌توانند با آن نقاشی کنند پیدا کنید) نیاز دارند که با آن‌ها نقاشی کرده و به کسب تجربه بپردازند. به کودکان، مقدار کمی رنگ بدهید تا برای ترکیب رنگ‌ها با یکدیگر یا انجام کارهای دیگر، کمتر رنگ را هدر دهند. ترکیب کردن رنگ‌ها با یکدیگر، به کودکان جهانی بی انتها برای کشف می‌دهد.
محلی که کودک در آن نقاشی می کند را در نظر بگیرید!
محلی که برای رنگ آمیزی و نقاشی کودک در نظر گرفته‌اید، باید مطابق با توانایی‌های فیزیکی هر کودک باشد. به عنوان مثال، سه پایه باید در ارتفاع درست و در حد قد کودک قرار گرفته باشد. و در صورت لزوم، صندلی را جابجا کرده و نزدیک بوم نقاشی قرار داده تا اگر کودک دوست داشت، بتواند روی صندلی ایستاده و نقاشی بکشد. همچنین، والدین می‌توانند کودکان خردسال خود را روی پای خود یا روی زمین نشانده تا نقاشی کنند که در این صورت، والدین نیز باید همراه کودک روی زمین بنشینند.
مطلب تکمیلی:
داشتن گفتگویی غنی با کودک
واکنش نشان دادن و تشویق کودکان به خاطر نقاشیشان، از اهمیت زیادی برخوردار است. البته، ابتدا مطمئن شوید که کودک تمایل دارد با شما صحبت کند یا خیر. بدین منظور، می‌توانید با توصیف چیزی که می‌بینید شروع کنید، مثلا "نقاشیت خط‌های آبی طولانی و دایره‌های نارنجی دارد." سپس، برای شنیدن پاسخ کودک صبر کنید؛ که ممکن است جوابی ندهد و مشغول نقاشی کشیدن شود و یا اینکه بخواهد تا اطلاعات یا نقاشی‌های بیشتری را با شما به اشتراک بگذارد (که این وقفه ممکن است باعث تغییر در روند نقاشی کشیدن او شود). زمانی که کودک آماده‌ی پاسخ دادن و به اشتراک گذاشتن نقاشی خود بود، سوالاتی جهت آگاهی از افکار او بپرسید؛ همچون " می‌بینم که از قرمز و زرد استفاده کردی. از چه رنگ‌های دیگری ممکن است استفاده کنی و کجا قرار است از آن‌ها استفاده کنی؟ " یا "این قسمت از کاغذ پر از لکه‌های صورتی و سفید است. بعد از آن می‌خواهی چه چیزی به نقاشی خود اضافه کنی؟ " یا اینکه "وقتی نقاشیت تمام شد، می‌خواهی با آن چه کار کنی؟"
اهمیت ارتباط گرفتن با کودک و نقاشی او
جالب است بدانید که نقاشی کردن با کودکان خردسال، به ما این امکان را می‌دهد که چیزهایی بیش از یک تصویر ساده و تاثیر نقاشی بر کودکان را ببینیم. اگر با دقت به نقاشی‌های هر کودک بنگریم، قادر خواهیم بود تا اطلاعات فوق العاده‌ای را درباره‌‌ی آن کودک بدست آوریم؛ که در چنین مواقعی بهتر است آنچه را که کشف کرده‌ایم با خانواده‌ها در میان گذاشته و دلیل اهمیت آن را نیز به آن‌ها توضیح دهیم. بنابراین، ما می‌توانیم علاوه بر ایجاد یک تجربه‌ی لذت بخش برای خود و کودک، همزمان از نقاشی آن کودک نیز حمایت کنیم؛ آن هم از طریق گفتن جملاتی نظیر: اوه! چه شاهکاری خلق کردی!
بیشتر بخوانید:
